Lago Preola e Gorghi Tondi

Karstlandschap

Het Lago Preola e Gorghi Tondi is een beschermd natuurgebied in het zuidwesten van Sicilië, in de provincie Trapani, dicht bij Mazara del Vallo. Het landschap is een zeldzaam mozaïek van kleine natuurlijke meren (gorghi), kalksteenheuvels, mediterrane struikvegetatie en daarnaast natuurlijk wijngaarden.

De meren en het omliggende landschap zijn gevormd door een combinatie van karstverschijnselen en tektonische processen. Het gebied bestaat voornamelijk uit kalksteen dat in de loop der tijd door regenwater en ondergrondse erosie is uitgesleten. Hierdoor ontstonden dolines (instortingskraters) en depressies die zich met water vulden. Zo zijn Gorgo Alto, Gorgo Medio en Gorgo Basso ontstaan. Het Lago Preola zelf is iets groter en ligt iets hoger. Deze waterbekkens vormen een uniek ecosysteem in een verder droog mediterraan landschap.

De combinatie van water, kalksteen en een warme, winderige kustklimaat heeft geleid tot een bijzondere biodiversiteit. Het gebied is een belangrijk rust- en broedgebied voor trekvogels. De vegetatie bestaat uit moerasplanten rond de meren en struikgewas op de hoger gelegen delen, wat typisch is voor het macchia mediterranea-landschap.

Vogelgebied

Het natuurgebied Lago Preola e Gorghi Tondi is van internationaal belang voor trekvogels en moerasvogels. Het maakt deel uit van het Natura 2000-netwerk en is een Ramsar-gebied (beschermd waterrijk gebied), precies vanwege deze ornithologische rijkdom.

Het gebied vormt een natuurlijke ‘stepstone’ voor trekvogels die de Middellandse Zee oversteken. De combinatie van permanente en tijdelijke watervlaktes, rustige oevers en afwezigheid van grootschalige menselijke activiteit maakt het tot een veilige pleisterplaats. Tegelijk biedt het gebied voldoende voedsel in de vorm van vis, insecten en waterplanten.

Lago Preola e Gorghi Tondi is een klein maar ecologisch rijk vogelparadijs dat niet alleen belangrijk is voor de biodiversiteit van Sicilië, maar ook als schakel in de grotere Europese vogelmigratieroutes.

Bijzondere moerasschildpad

Ook komt hier de uiterst zeldzame Europese moerasschildpad (Emys orbicularis) voor, een beschermde soort die als bijzonder wordt beschouwd in Italië en grote delen van Europa. Het is de enige inheemse waterschildpad van Sicilië en een overblijfsel uit een tijd waarin grotere delen van Europa vochtiger en moerassiger waren. Door habitatverlies is hij in veel gebieden sterk achteruitgegaan.

Deze schildpad heeft stilstaand of langzaam stromend, schoon zoet water nodig met een modderige bodem, rijke watervegetatie en zonnige oevers. De moerasschildpad is schuw en wordt vaak pas opgemerkt als ze op een zonbeschenen steen of oever zit. Ze leeft van insectenlarven, kikkervisjes, kleine visjes en waterplanten. Ze legt haar eieren op zonnige, zandige plekken nabij het water. De opwarming door de zon is essentieel voor de ontwikkeling van de embryo’s. 

Deze schildpad is een indicatorsoort voor gezonde moerasbiotopen: als zij hier gedijt, betekent dat dat het ecosysteem schoon, rustig en in evenwicht is. Haar aanwezigheid onderstreept het belang van de bescherming van dit unieke stukje Siciliaanse natuur. Niet voor niets werkt Tenuta Gorghi Tondi biologisch en met respect voor de omgeving.

Dit natuurlijke erfgoed ligt aan de basis van de identiteit van Tenuta Gorghi Tondi, het wijndomein dat hier gelegen is. De bodems zijn rijk aan kalk en mineralen, wat de wijnen spanning, fraîcheur en karakter geeft. Het landschap is niet alleen ecologisch waardevol, maar ook cruciaal voor het terroir van deze Siciliaanse wijnen.